Technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) towarzyszą nam obecnie praktycznie w każdej dziedzinie życia. Dotyczy to również segmentu edukacji, zwłaszcza w przypadku nauki młodszych pokoleń, które nie znają już świata bez Internetu. Nic więc dziwnego, że współcześni nauczyciele coraz chętniej korzystają z tego typu metod, jednocześnie efektywnie podnosząc przy tym poziom lekcji i zachęcając uczniów do większej aktywności. Technologie informacyjno-komunikacyjne okazują się jednak szczególnie przydatne w pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Jaką rolę pełni TIK w edukacji i w jaki sposób takie narzędzia mogą być wykorzystywane w pracy nauczyciela?
Co to jest TIK?
TIK to powszechnie stosowany skrót, pod którym kryją się dostępne obecnie na rynku technologie informacyjno-komunikacyjne. TIK w edukacji odnosi się zatem do sposobów nauczania opartych na komunikowaniu, przetwarzaniu oraz przesyłaniu informacji w postaci elektronicznej. Do tego celu nauczyciele podczas zajęć lekcyjnych wykorzystują różne urządzenia komputerowe z dostępem do Internetu, w tym tablety, laptopy, aparaty, tablice multimedialne czy komputery stacjonarne. Narzędzia TIK to przede wszystkim rozmaite oprogramowania, aplikacje, platformy, a nawet komunikatory służące do nauki online. Stosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych pomaga uczniom skutecznie się rozwijać, wspomaga tradycyjne treści kształcenia i formy przekazu, znakomicie poprawia jakość nauczania, stwarza innowacyjne możliwości zdobywania nowej wiedzy, a także efektywnie uczy logicznego myślenia. Wykorzystanie technologii informacyjnej w pracy nauczyciela sprawia więc, że uczniowie stają się bardziej aktywni, dzięki czemu o wiele szybciej przyswajają nowe informacje.
Technologie informacyjno-komunikacyjne, a dzieci
ze SPE
Wykorzystanie TIK w szkole okaże się świetnym rozwiązaniem również w przypadku dzieci z SPE. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi potrzebują bowiem zwiększonego wsparcia i odpowiedniej stymulacji, aby osiągnąć podobne wyniki, co ich rówieśnicy. Jednymi z narzędzi, które w dużym stopniu pomagają im zapewnić wysoką jakość edukacji są właśnie zasoby TIK. Dzięki nowym technologiom dzieci z SPE mogą aktywniej uczestniczyć w interakcji oraz komunikacji z otoczeniem. W większości przypadków tego typu narzędzia ułatwiają uczniom odbiór treści z podstawy programowej, usprawniają wyszukiwanie i przetwarzanie informacji, a także stwarzają szansę pełniejszego włączenia się do społeczności klasowej. Warto też zauważyć, że wykorzystanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej dla wielu dzieci z niepełnosprawnościami jest jedynym sposobem na chociażby częściowe przyswojenie wiedzy. Dodatkowo nowoczesne technologie mobilizują ich do aktywnej pracy na lekcji, pomagają w rozwoju pasji i zainteresowań oraz kształtują umiejętności poznawcze oraz percepcję wzrokowo-słuchową. Wykorzystywanie TIK w edukacji dla niektórych dzieci z SPE ma również charakter terepeutyczny, jednocześnie pozwalając pokonać im ograniczenia związane z istniejącymi niepełnosprawnościami. Bogatą ofertę pakietów multimedialnych przeznaczonych do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych można znaleźć w sklepie internetowym eisystem.pl.
Wykorzystanie TIK w edukacji wczesnoszkolnej
W obowiązującej obecnie podstawie programowej można odnaleźć zapis, który dotyczy konieczności stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych na zajęciach lekcyjnych już na pierwszym etapie edukacji. Każda szkoła ma więc obowiązek stworzyć odpowiednie warunki do nabywania wiedzy na wielu płaszczyznach, w tym poprzez używanie aplikacji komputerowych czy wyszukiwanie informacji ze źródeł internetowych. Należy też zdawać sobie sprawę, że wykorzystanie technologii informacyjnej w edukacji wczesnoszkolnej może okazać się jednym z najefektywniejszych rozwiązań dla dzieci, które nie były w stanie wcześniej opanować umiejętności pisania czy czytania. Tacy uczniowie mogą bowiem prezentować swoją wiedzę przy pomocy grafik, symboli czy fiszek, bądź poprzez nagrywanie swoich wypowiedzi. Dzięki TIK nauczyciele otrzymują również więcej możliwości wprowadzania nowych treści oraz metod pozwalających na jeszcze skuteczniejsze powtarzanie i utrwalanie materiału.
Technologie informacyjno-komunikacyjne – przykłady zastosowania
Dostępne na rynku narzędzia TIK mogą być wykorzystywane na wiele sposobów. Sprawdzą się zarówno w celu wzbogacenia lekcji, jak i ćwiczenia zdobytych już umiejętności. Dzieciom z SPE znacząco ułatwiają również przyswajanie nowej wiedzy. Na lekcjach przedmiotowych technologie informacyjno-komunikacyjne często stosowane są do wyszukiwania informacji, prezentacji wiedzy przez ucznia lub nauczyciela bądź wzajemnej komunikacji. Aplikacje i programy edukacyjne dostarczają też niezliczoną ilość przykładów do rozwiązania z przedmiotów ścisłych czy wspierają proces uczenia przedmiotów humanistycznych. Dodatkowo pomagają nauczycielom przekazywać trudniejsze treści, jednocześnie działając na różne zmysły, co okaże się niezastąpionym rozwiązaniem w przypadku dzieci z SPE. Wykorzystywanie TIK na lekcjach służy także integracji uczniów, co rozwija ich kompetencje w zakresie pracy zespołowej. Umiejętne wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji stanowi duże wsparcie dla nauczycieli oraz podnosi efektywność przyswajanego przez uczniów poziomu wiedzy, także ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Warto więc korzystać z potencjału TIK jako jednego z najskuteczniejszych narzędzi kształcenia i stosować go w swojej codziennej pracy dydaktycznej.