Po co drukarka 3D w szkole? Na co zwrócić uwagę przy jej zakupie?
Na początku, kiedy myślimy o zakupie drukarki 3D do szkoły, przed oczami stają nam wytworzone przez nią pomoce dydaktyczne. Jest to bardzo dobry początek, zwłaszcza że gotowych edukacyjnych modeli 3D do druku znajdziemy w internecie bardzo dużo, np. strony takie, jak THINKGIVERSE czy MY MINI FACTORY. Wiele ciekawych modeli 3D znajdziecie również na stronie banach3d.pl. Istotne jest to, że modele dostępne na stronie banach.pl są dostosowane do polskiej podstawy programowej. Są również podzielone przedmiotowo, dzięki czemu łatwo odnajdziecie modele dla danego przedmiotu. Jeśli nauczyciel i uczniowie zobaczą, jak można wykorzystać taki sprzęt, to będą chcieli tworzyć coraz ambitniejsze projekty. My przekonaliśmy się o tym na własnej skórze. Wtedy warto zacząć projektować we własnym zakresie dzięki dostępnym programom do projektowania, np. Tinkercad, On Shape lub Fusion 36.
Gdzie znajdę programy do projektowania modeli 3D?
Darmowy program oraz instrukcję w formie poradników i filmów instruktażowych, pokazujących sposób tworzenia własnych modeli 3D, znajdziecie m.in. w zestawie EkoSystem Banach 3D, który jest dedykowany dla placówek tych rozpoczynających przygodę z drukiem 3D, ale i tych bardziej zaawansowanych.
W swojej szkole druk 3D wykorzystałem m.in. w celu zainteresowania uczniów historią naszego miasta. Kołobrzeg w czasie II wojny światowej został zniszczony w ponad 90%, dlatego praktycznie nie posiada żadnych zabytków. Młodzi ludzie nie mają więc możliwości rozbudzić w sobie ciekawości odnośnie historii miasta. Dlatego postanowiliśmy to zmienić. W Zespole Szkół nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Kołobrzegu powstał projekt KOŁOBRZEG 3D, który ma na celu zaprezentowanie tego, jak kiedyś wyglądało to miasto, a jednocześnie rozbudzić zainteresowanie wieloma dziedzinami nauki. Wszystkie nasze projekty można zobaczyć na stronie www.kolobrzeg.3d.2lo.pl, a to, jak realizować takie pomysły, opiszę w osobnym artykule.
Od czego zacząć przygodę z drukiem 3D?
Tu jednak postaram się skupić na druku 3D, który zainicjował praktycznie wszystko. Na początku należy się zastanowić nad odpowiednim wyborem drukarki. W takim przypadku musimy myśleć przyszłościowo. Drukarka 3D ma nam posłużyć przez kilka lat i to w szkole, gdzie będzie dość mocno eksploatowana i obsługiwana przez kilka osób. Nie szukajmy więc słabych jakościowo i najtańszych modeli. Cena drukarki uzależniona jest m.in. od wielkości stołu z powierzchnią roboczą. Oznacza to, że im powierzchnia robocza jest większa, tym większy model możemy wydrukować. Przyjęło się, że drukarki, na których można wydrukować model o wielkości 200x200x200 mm, to koszt w granicach 6000-8000 zł. Z doświadczenia wiem, że gdy cena takiej drukarki jest dużo niższa niż dolne widełki, jej jakość może być wątpliwa.
Jak można sfinansować zakup drukarki 3D?
Dobrym sposobem na sfinansowanie sprzętu jest wzięcie udziału w projekcie „Laboratoria Przyszłości”, który dodatkowo obliguje do nabycia drukarki 3D do września 2022 roku przez każdą szkołę podstawową. Zakupiona drukarka powinna być dobrej jakości i musi spełniać wytyczne, które MEiN ściśle określiło. Taka drukarka ma służyć szkole co najmniej przez 5 lat, a więc musi to być porządny sprzęt. Ważnym elementem jest pole druku 200x200x200 mm, co wydaje mi się głównym aspektem, który powinniśmy brać pod uwagę. Poza tym należałoby dowiedzieć się, czy dany sprzęt ma zamkniętą komorę. Jedną z drukarek które używam, jest Banach 3D, którą używałem zarówno na warsztatach artystycznych Art Camp w Berlinie, jak i na konferencjach. Możliwości druku 3D prezentowałem ostatnio na konferencji „Od Becika Każdy Klika”, która odbywała się na promie do Sztokholmu. Sprawowała się bez zarzutu i spełniła swoją funkcję całkowicie. Drukarka Banach 3D przede wszystkim dostosowana jest do wszystkich wytycznych MEiN dla tego rodzaju sprzętu, które są określone w programie.
Czas zacząć drukować!
Aby przygotować plik do druku 3D, możemy go pobrać z internetu, pozyskać skanerem 3D lub wymodelować samodzielnie. W naszych projektach używamy darmowego i bardzo dobrego programu BLENDER, który bardzo polecam, a który poza stworzeniem modeli do druku 3D można użyć do animacji czy wirtualnej rzeczywistości.
Gdy mamy już pobrany czy narysowany model 3D, musimy przygotować go do druku. Pierwsza sprawa, na jaką należy zwrócić uwagę, to jakim programem dla danej drukarki możemy przygotować taki plik, czy jest on łatwy w obsłudze, czy darmowy, na jakich systemach działa itp. W przypadku posiadanie EkoSystemu Banach 3D będzie to program Cura lub autorski slicera stworzony dla drukarek Banach 3D. Oba są bardzo proste i intuicyjne w obsłudze. Następnie sprawdźmy sposób kalibracji stołu. Podczas przemieszczania drukarki czy zdejmowania wydruków poziom stołu może się zmienić. Dlatego kalibracja powinna być prosta. Zwróćmy też uwagę na to, by drukarka miała podgrzewany stół. W takiej drukarce modele podczas wydruku lepiej trzymają się stołu, a po ostygnięciu bezproblemowo można je usunąć.
Możliwość zatrzymania wydruku i wymiany filamentu jest też bardzo przydatną funkcją. Ważną sprawą jest dostęp do serwisu i odpowiedni system wsparcia, a nawet wstępnych szkoleń. EkoSystem Banach 3D oferuje dla szkół szeroki zakres wsparcia dla nauczycieli zarówno dydaktycznego, jak i serwisowego, od poziomu podstawowego aż do zaawansowanego. Daje on też szkole pięcioletnie wsparcie niezależnie od posiadanej drukarki. EkoSystem zaleca stosowanie drukarki Banach 3D, ale nie jest to wymóg przy korzystaniu z systemu. Pięcioletnie wsparcie szkół EkoSystem Banach 3 D można spokojnie zastosować do takich drukarek, jak: Banach, Makerbot, Ultimaker, Prusa, Ender, Anycubic, XYZ (Vinci), Dremel, FlashForge, Zortrax, Skriware, BIQU.
Laboratoria Przyszłości, a wymagania wobec szkoły?
Dobrze jest korzystać z filamentów zalecanych przez producenta, w celu uniknięcia późniejszych problemów np. z zapchaną dyszą czy przerwaniem filamentu i błędnym wydrukiem. Może się zdarzyć sytuacja, że ktoś nam podaruje lub zasponsoruje konkretny filament, na wybór którego nie będziemy mieć wpływu.
Kupując drukarkę 3D, porównujmy też ceny tej samej drukarki lub o podobnych parametrach u różnych producentów. Zdarza się czasami, że cena tej samej drukarki w różnych sklepach znacznie się rożni. Istotne jest, aby zakupiony sprzęt posiadał odpowiednio długi termin gwarancji, np. przy zakupie drukarki Banach School 3D z EkoSystemem otrzymujemy ją aż na pięć lat.
Podsumowując – jeśli zależy nam na tym, aby drukarka 3D przynosiła zarówno nauczycielom, jak i uczniom radość, a nie przysparzała dodatkowych zmartwień, nie dokonujmy zakupu pochopnie i zastanówmy się, do czego w przyszłości możemy ją wykorzystać. Zwróćmy uwagę, żeby zakupiony sprzęt posiadał wsparcie techniczne (serwisowe), a także dydaktyczne i formalne. Pamiętajmy, że placówka, która zakupi drukarkę 3D w ramach programu „Laboratoria Przyszłości”, musi wyznaczyć koordynatora, które będzie odpowiednio przedstawiał sposób wykorzystywania sprzętu w szkole przez cały okres trwania programu, tj. przez pięć lat. W przypadku stosowania EkoSystemu Banach 3D przez cały okres trwania programu placówka posiada wsparcie specjalisty ds. druku 3D. Dzięki temu z łatwością koordynator, który nie jest specjalistą w zakresie druku 3D w szkole bez problemu poradzi z dokumentacją, którą należy prowadzić w ramach uczestnictwa w programie.
Autor:
Jacek Kawałek - Nauczyciel informatyki w Zespole Szkół Nr 1 im H. Sienkiewicza w Kołobrzegu. Jest twórcą projektu KOŁOBRZEG 3D mającego na celu zainteresowanie uczniów i mieszkańców Kołobrzegu historią miasta, które praktycznie całkowicie zniszczyły wojny. W projekcie technologia 3D wykorzystywana jest zarówno do modelowania, druku 3D i animacji.
