Rewalidacja jest procesem, który ma na celu przywrócenie, wzmocnienie lub rozwinięcie zdolności, umiejętności i kompetencji uczniów, którzy doświadczają różnych rodzajów trudności w funkcjonowaniu społecznym i edukacyjnym. Życie uczniów z niepełnosprawnościami jest pełne wyzwań. Zarówno oni sami, jak i rodzice oraz opiekunowie, wkładają dużo pracy w ich indywidualny rozwój. Rewalidacja ma za zadanie wesprzeć dzieci w tej drodze, aby mogły rozwijać się w takim samym stopniu, jak ich rówieśnicy.
Jaki jest cel rewalidacji
Celem rewalidacji jest zwiększenie potencjału rozwojowego dziecka, tak aby osiągnęło samodzielność i aktywnie uczestniczyło w społeczeństwie. Drogą do tego jest określenie mocnych stron ucznia i wykorzystanie ich w dalszej pracy nad jego rozwojem. Indywidualne podejście pozwala dzieciom pokonywać trudności i osiągać wyznaczone zamiary.
Rewalidacja w przedszkolu i szkole
Rewalidacja – zarówno w przedszkolu, jak i w szkole – obejmuje indywidualne i grupowe zajęcia, których plan dostosowuje się na podstawie indywidualnych potrzeb dzieci. Plan rewalidacyjny uwzględnia cele, strategie i metody pracy, które pomogą dziecku osiągnąć postęp.
Przedszkole i szkoła mogą oferować różnorodne zajęcia wspomagające rozwój, takie jak:
- w przedszkolu: terapia (logopedyczna, zajęciowa i pedagogiczna) oraz zajęcia integracyjne, które pomagają dzieciom w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych, motorycznych, poznawczych i społecznych;
- w szkole: zajęcia wspomagające czy korekcyjno-kompensacyjne. Mogą one obejmować dodatkowe lekcje oraz zajęcia, które koncentrują się na rozwijaniu konkretnych umiejętności lub eliminowaniu trudności ucznia.
Ważna jest współpraca placówek edukacyjnych z różnymi specjalistami — logopedą, pedagogiem specjalnym, psychologiem czy terapeutą zajęciowym. Ich zadaniem w rewalidacji jest prowadzenie zajęć rewalidacyjnych, udzielanie konsultacji nauczycielom i rodzicom oraz dostosowanie programów nauczania do indywidualnych potrzeb dzieci. Ważnym aspektem rewalidacji jest integracja dzieci z różnymi potrzebami. Dzieci mają okazję wspólnie uczestniczyć w zajęciach i zabawach, co sprzyja rozwojowi umiejętności społecznych, empatii i akceptacji. Nauczyciele i specjaliści śledzą postępy uczniów i regularnie oceniają ich osiągnięcia. Dzięki temu możliwa jest adaptacja programów rewalidacyjnych i dostosowanie działań do aktualnych potrzeb rozwojowych dzieci.
Ile godzin rewalidacji w przedszkolu i szkole?
Minimalny wymiar czasu zajęć rewalidacyjnych w szkołach wynosi 2 godziny, a w przedszkolach – godzinę tygodniowo. W przypadku młodszych dzieci czas prowadzonych zajęć rewalidacyjnych może być rozbity na:
- dzieci w wieku 3-4 lat: około 15 minut,
- dzieci w wieku 5-6 lat: około 30 minut.
Zajęcia rewalidacyjne - dla kogo?
Zajęcia rewalidacyjne przeznaczone są wyłącznie dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
Jakie są rodzaje zajęć rewalidacyjnych?
Zajęcia rewalidacyjne powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka, jednak istnieje prawo, które kierunkuje tematykę zajęć wobec poszczególnych niepełnosprawności i zaburzeń:
- nauka orientacji przestrzennej, poruszania się oraz systemu Braille’a lub innych alternatywnych metod komunikacji, w przypadku dzieci niewidomych i niedowidzących;
- nauka języka migowego lub innych sposobów komunikowania się, np. alternatywnych metod komunikacji (AAC), w przypadku dzieci zmagających się z zaburzeniami mowy;
- rozwijanie umiejętności społecznych, w tym umiejętności komunikacyjnych w przypadku uczniów z autyzmem lub zespołem Aspargera.
Zajęcia rewalidacyjne mogą przyjmować różne formy, a ich rodzaj zależy od konkretnych potrzeb i trudności ucznia:
- zajęcia wspomagające naukę — wspierają ucznia w nauce konkretnych przedmiotów;
- terapia logopedyczna — rozwija umiejętności komunikacyjne, poprawia artykulację, rozwija słownictwo lub usprawnia czytanie i pisanie;
- terapia pedagogiczna — nauczyciel rewalidacyjny wspiera ucznia w rozwijaniu umiejętności poznawczych (koncentracja, pamięć, logiczne myślenie czy planowanie);
- terapia zajęciowa — rozwija i usprawnia umiejętności motoryczne, koordynację ruchową, precyzję manualną oraz percepcję wzrokową i przestrzenną;
- zajęcia socjoterapeutyczne — rozwijają umiejętności społeczne (budowanie relacji, komunikację interpersonalną i rozwiązywanie konfliktów);
- zajęcia kompensacyjne — uzupełniają braki w nauce i rozwijają umiejętności w konkretnych obszarach.
Rodzaj zajęć rewalidacyjnych jest dobierany indywidualnie dla każdego ucznia, uwzględniając jego potrzeby, cele rozwojowe i możliwości szkoły lub przedszkola.
Kto może prowadzić zajęcia rewalidacyjne?
Przepisy jasno wskazują, że rewalidacją dzieci mogą zajmować się osoby do tego uprawnione, tzn. posiadające kwalifikacje odpowiadające rodzajowi niepełnosprawności danego ucznia.
Czy zajęcia rewalidacyjne są obowiązkowe?
Zalecane jest korzystanie z zajęć rewalidacyjnych dla dobra i rozwoju dziecka, jednak zarówno rodzice, jak i pełnoletni uczeń mają prawo zrezygnować z udziału w nich. W tym celu należy złożyć u dyrektora specjalne oświadczenie.
